deel 2

Vrijdag 11 september 2020

Freiburg - Weil am Rhein: 60 km v.v.

We rijden met de auto richting Weil am Rhein om daar de Vitra campus te gaan bekijken. Vitra is een meubelfabriek in het hogere design segment en heeft behalve een fabriek ook twee musea en een verkoopcentrum op de campus net buiten het stadje. Het bedrijf heeft in de loop der geschiedenis samengewerkt met ontwerpers en kunstenaars zoals Charles en Ray Eames, Zaha Hadid, Frank Gehry, Hella Jongerius, Isamu Noguchi, Jean Prouvé, Eero Saarinen en Maarten Van Severen.  Vanwege corona zijn de bezoektijden beperkt tot 12-17 uur. We zijn veel te vroeg en rijden daarom door voor een bliksembezoek aan Basel net over de Rijn en de Zwitserse grens. Waar we even niet aan hadden gedacht is dat we een Autobahnvignette moeten kopen à 40 CHF (€37). Dat moet dan maar. We kunnen aan de grens met Creditcard betalen. Een paar kilometer later staan we in het centrum van Basel. We drinken koffie op een terrasje en lopen door het centrum naar de Münsterkerk. Hier ligt Erasmus van Rotterdam begraven. Hij gaf hier les aan de universiteit tegen het eind van zijn leven. Hij stierf hier in 1536. We kijken uit over de Rijn en gaan nog wat lunchen. Dan is het weer tijd om naar Weil am Rhein te rijden.

Het tentoonstellingsgebouw van de Vitra campus is een ontwerp van Frank Gehry (van het Guggenheim Bilbao) en heeft een tentoonstelling over woninginrichting in de 20e eeuw. Vervolgens volgen we het parcours over het terrein langs het Haus von Vitra (met de meubelwinkel en cafetaria) een ontwerp van Herzog en De Meuron (olympisch Stadion Beijing), de blokhut (Thomas Schütte, een Duits beeldend kunstenaar) naar de voormalige bedrijfsbrandweerkazerne. Dit ontwerp van Zaha Hadid (Olympisch Zwembad Londen, Havenhuis Antwerpen) is nu een tentoonstellingsruimte. Het lijkt op van alles, maar totaal niet op een brandweerkazerne. Aan het eind van het parcours staat het Schaudepot, een opslag gebouw van designmeubelen, waar je door heen kunt lopen en je de stukken goed kunt bekijken. We zien o.a. meubelen van Gerrit Rietveld, maar ook van Philippe Stark en vele anderen. We lopen weer terug en gaan met de auto weer naar Freiburg. In de namiddag nemen we de tram de stad in. We drinken een spritz op een terras. Het is een leuk centrum, maar wel erg druk. Later gaan we eten op het plein bij de Münsterkerk bij Hotel Oberkirch. Gelukkig hebben we gerserveerd. Het eten is prima en we zitten buiten in het mooie weer. Na het eten drinken we koffie bij Starbucks.
Weer: zonnig, 29 graden
.

zaterdag 12 september 2020

Na de koffie nemen we de tram het centrum in. We drinken nog een koffie bij Starbucks en lopen dan naar de Münsterkerk. Rond de kerk is een versmarkt, waar het al aardig druk is. In de kerk heerst een serene rust. De kerk is een mengelmoes van bouwstijlen. De bouw ervan duurde dan ook 400 jaar of meer. De bouw begon rond 1200. Het oudste deel is Romaans en lijkt op de Münsterkerk van Basel. Latere delen zijn Gotisch en meer verwant met de basiliek van Straatsburg. Het hoogaltaar uit 1516 is van Hans Baldung Grien, een leeling van Albrecht Dürer. De gebouwen rond de Münster zijn modern. Na de verwoestingen van de Tweede Wereldoorlog is het oude niet herbouwd, op het Historisches Kaufhaus na. Het was een handelshal uit 1530.

In het centrum lopen langs de meeste straten, zogenoemde Bächle, een soort open afwateringssysteem, waar water in stroomt. Je moet wel uitkijken dat je er niet in stapt en ten val komt. Kinderen laten er speelgoedbootjes in varen. Na de kerk lopen we naar het Raadhuisplein met het Neue Rathaus uit de renaissance. Dan verder door de Univesitätsgasse langs het univesiteitsgebouw naar de Martinstor, één van de oude stadspoorten. Vandaar lopen we via de Gerberau naar de Augustinusplatz, die helaas in verbouwing is. We lopen verder langs een kanaaltje en komen bij de Schwabentor eveneens een oude stadspoort. Vandaar lopen we naar de oude begraafplaats. Geen erg beroemde doden hier, maar wel een mooi en rustig stukje Freiburg.

We nemen de tram terug naar het centrum om een Lange Rote te eten. Dat is een lange rode gerookte grillworst op een stokbroodje, met uien uiteraard. Curry, Mosterd en/of ketchup. Typisch Freiburgse traditie sinds 1949. Langs de zijkant van de Münsterkerk staan een zevental worstkramen, die de speciliteit maken en verkopen. Vervolgens nemen we de tram terug naar het appartement.
’s Middags willen we met de Schauinslandbaan de gelijknamige berg op, maar er staat een enorme wachtrij. We laten de baan tot morgen en rijden terug naar ons appartement.
We kijken tour de france en eten op ons balkon. De temperatuur is – uit de zon en in de wind – heerlijk. Na de koffie gaan we met een Next Bike fietsen.

Weer: zon, 29 graden

Zondag 13 september 2020

We gaan vroeg naar de Schauinslandbaan, die om negen uur open gaat. Zelfs op een zondagochtend om negen uur moeten we toch even in de rij gaan staan. Gelukkig niet zo langs als gister, maar toch twintig minuten. Boven aan de kabelbaan wandelen we naar de uitzichttoren, die een prachtig uitzicht biedt op de omgeving en op Freiburg. We gaan weer naar beneden en rijden naar het Kaiserstuhlgebied tussen Freiburg en de Rijn. Het is een voormalig vulkanisch gebied en dit specifieke terroir geeft een kruidig aroma aan de wijn. We rijden de route van de Badische Weinstrasse, althans een uitloper ervan. We stoppen in Sasbach am Kaiserstuhl voor een eenvoudige lunch met een glas Spätburgunder en rijden dan verder langs de Rijn naar het vestingstadje Breisach am Rhein. Hier wandelen we wat rond in het schilderachtige dorp met zijn stadsmuur en hooggelegen kerk. Vanaf de stadsmuur hebben we uitzicht op de Rijn. Breisach was een onderdeel van de Franse verdedigingslinie tegen Duitse staten, maar bij het verdrag van Rijwijk van 1697, dat een einde maakte aan de negenjarige oorlog tussen Frankrijk en een grote aliantie, waartoe ook Nederland behoorde, moest Frankrijk het stadje afstaan aan Oostenrijk. Hierdoor ontstond een "gat" in de verdedigingslinie en moest Frankrijk een nieuw versie van Breisach bouwen aan de overzijde van de Rijn: Neuf Brisach (zie verderop). We rijden verder door de wijnstreek en uiteidelijk terug naar Freiburg.
’s Avonds eten we in het centrum van Freiburg bij de Weinstube Engler’s Weinkrügle. Lekker eten en goede wijn. We drinken nog koffie bij een Eissalon. De Starbucks zijn op zondagavond dicht.

Weer: zonnig en warm 32 graden

maandag 14 september 2020

Freiburg - Wutachtschlucht: 54 km

Wutachtschlucht - Schluchsee: 17 km

Schluchsee - Freiburg: 54 km

Ook vandaag vertrekken we vroeg: rond 8 uur zitten we in de auto op weg naar de Wutachtschlucht. We volgen de B31 door het Höllental. Het is een drukke weg door een diep dal, dwars door dorpjes. In een aantal dorpen is de snelheid beperkt tot 30 km/u vanwege de geluidsoverlast. Bij het afgelegen dorp Löffingen is het even zoeken naar de parkeerplaats vanwaar we kunnen wandelen. Het is bij de Schattenmühle. We wandelen een stuk langs de Wutacht door de smalle vallei. Het smalle pad gaat op en neer en biedt een mooi zicht op het beekje en een paar stroomversnellingen. Na de wandeling rijden we verder naar Schluchsee aan het gelijknamige meer. Schluchsee ligt schilderachtig aan het meer dat omgeven wordt door bergen. Op het meer is een bootdienst die rondjes vaart langs 4 opstappunten. Hier drinken we koffie en wandelen we wat rond. Vervolgens lunchen we bij Hotel Sternen. We overwegen om met de boot een tocht over het meer te maken, maar de drukte aan boord doet ons besluiten om iets anders te doen. We gaan wandelen naar de Riesenbühltoren. Hoewel de 4km lange wandeling als makkelijk te boek staat is het toch een stevige klim. We overbruggen 200 hoogtemeters. Boven worden we beloond met een prachtig uitzicht vanaf 1100 meter over de omgeving en vooral het meer. Na de afdaling het dorp in rijden we langs het meer en laten de drone op voor shots van het meer. Aansluitend terug naar Freiburg.

In Freiburg eten we in het appartement en gaan daarna de was doen bij Wash & Surf. Alles automatisch, geen personeel.

Weer: zonnig 12 tot 32 graden

Dinsdag 15 september 2020

Freiburg - Colmar: 45 km

Colmar - Riquewihr - Ribeauvillé: 20 km

Ribeauvillé - Kaysersberg: 11 km

Kaysersberg - Freiburg: 61 km

We rijden na de koffie naar de Franse grens. Bij Breisach am Rhein steken we na 15 km de Rijn over en zijn we in Frankrijk. We stoppen even bij Neuf Brisach. Deze vesting moest Breisach vervangen in de Franse verdedigingslinie tegen Pruisen. Breisach was bij een vredesverdrag aan Oostenrijk afgestaan, waardoor er een gat was ontstaan in het systeem van verdedigingswerken, ontworpen door de bouwmeester Vauban. Neuf Brisach werd gesticht en is door de eeuwen heen behouden als ommuurde vesting. Het is werelderfgoed. We laten de drone op voor een perspectief uit de lucht.

We rijden verder naar Colmar. Ons primaire doel was om het Isenheimer altaar te bekijken in het museum Unterlinden. Maar helaas is het museum op dinsdagen gesloten. We kijken rond in de binnenstad van Colmar, die zeer de moeite waard is. Veel vakwerkhuizen en prachtige straatjes. Bezienswaardig is vooral de Place de Douane. Vandaar lopen we naar de Markthal, waar er een keur aan streekproducten te koop is: worsten, pate, fruit, confiture, kaas, etc. etc. We eten een lekkere quiche. Vandaar lopen we door naar de buurt Petite Venise. Een beetje overdreven benaming, maar het is mooi, heeft een paar kanalen, waardoor bootjes met toeristen varen. We bezoeken ook het Musee Bartoldi, gewijd aan de beeldhouwer uit de 19e eeuw, die wel het meest beroemd is geworden voor zijn ontwerp van het Vrijheidsbeeld, dat Frankrijk in 1876 aan de Verenigde Staten schonk ter gelegenheid van de 100e verjaardag van de Amerikaanse onafhankelijkheid. Het museum was ooit het woonhuis en atelier van Bartholdi. Bartholdi was een gevierd kunstenaar is zijn tijd. Hij was een leerling van Ary Scheffer, die uit Dordrecht afkomstig was. Op uitnodiging van een Rotterdams gezelschap maakte hij een standbeeld van zijn meester, dat in Dordrecht te zien is. Hier staat een voorstudie. Colmar is erg trots op zijn beroemde zoon, want in de stad is een route uitgezet, die de plaatsen verbindt waar Bartholdi zich ophield in Colmar.

Nadat we Colmar hebben gezien, nemen we de auto naar Riquewihr aan de Elsasser Route des Vins. Het is een schilderachtig wijndorp, geheel ommuurd met veel vakwerkhuizen. Het is wel erg touristisch met alleen restaurants en winkels die artisanale streekproducten verkopen. We lopen het dorp door en drinken wat, waarna we doorrijden naar Ribeauvillé, zo’n 4 km verderop. Dit is bijkans nog toeristischer. Wel mooi, maar minder intiem. Dit komt vooral omdat het centrum hier niet autovrij gemaakt is en je voortdurend op je hoede moet zijn voor auto’s die er door willen. We blijven niet lang in Ribeauvillé, want we worden om drie uur verwacht in Kayserberg. Dit dorp, de geboorteplaats van nobelprijswinnaar Albert Schweitzer, staat ook bol van de wijn. Wij gaan hier wijnproeven bij Domaine Weinbach. Dit domaine heeft een oorsprong in een Capucijnerklooster, dat wijn verbouwde tot aan de Franse revolutie. Na de revolutie kwam het domaine in de handen van de familie Faller, die het nog steeds bestiert. De wijnen van Weinbach zijn verfijnd, maar prijzig. We krijgen er een zevental te proeven. Zeer de moeite waard, waarna we er ook wat kopen. Daarna rijden we terug naar Freiburg.

Weer: zonnig 28 graden

Woensdag 16 september 2020

Freiburg - Stuttgart: 205 km

Na de koffie verlaten we Freiburg en rijden naar Stuttgart. Dat is ruim 200 km rijden. Het is druk onderweg en er zijn diverse werkzaamheden aan de weg. We komen rond 11 uur aan in Stuttgart. Stuttgart is de hoofdstad van de deelstaat Baden-Würtemberg en voorheen van het koninkrijk Würtemberg. De echtgenote van de Nederlandse koning Willem III, koningin Sophia, was een prinses van dit koninkrijk. Stuttgart ontstond in de 10e eeuw als de stoeterij van de toenmalige hertogen van Würtemberg.

Na de lunch gaan we met de metro de stad in om de Stadtbibliotek bekijken. Een dagkaart voor Stuttgart kost €10,20 voor een groep van maximaal 5 personen. Het kaartje is o.a. te koop via de app van de vervoerregio VVS of het vervoerbedrijf SSB. De bibliotheek van de stad trok in 2011 in het nieuwe gebouw aan de Mailander Platz, ontworpen door de Koreaanse architect Euong Young Yi. Het is een kubusvormig gebouw van 8 etages rond een vierkant atrium. In de spiraalvormige wanden zijn studieruimten en staan boeken opgesteld. Onder het atrium bevindt zich nog een atrium, dat dienst doet als bijeenkomstzaal. Het is een prachtig gebouw van binnen. Van buiten is het weinig insprirerend.
We nemen de bus naar Weissenhofsiedlung. Dit is een wijkje, dat is ontstaan als architectuurexpo voor het Nieuwe Bouwen in de jaren 20 van de vorige eeuw. Onder leiding van Ludwig Mies van der Rohe bouwden 17 architecten woningen voor de nieuwe mens. Velen van hen werden later wereldberoemd, maar waren dat ten tijde van de bouw nog niet. Onder hen de Zwitser Le Corbusier, maar ook de Nederlanders Oud en Stam. We krijgen vanuit de dubbelwoning van Le Corbusier een rondleiding door de wijk. Helaas zijn niet alle woningen gespaard gebleven. Een zevental werd in de oorlog getroffen door een bom. Naast de twee woningen van Le Corbusier (type Citroën en Domino) bekijken we (van buiten) ook de woningen van Mart Stam en JJA Oud en een flatgebouw van Mies van der Rohe. Echt een bijzonder ensemble. Na de rondleiding bezoeken we de dubbelwoning van Le Corbusier, dat nu een museum is. In het museum worden de Coronamaatregelen we heel stringent toegepast. Je wordt er nerveus van. Nu is het huis wel erg krap bemeten, maar men er zo bewust mee bezig dat het op je zenuwen werkt.

’s Avonds eten we in een typisch Stuttgarter Weinstube “Klösterle”. Een ouderwetse wijnbar met tafeltjes buiten in een tuin en traditionele Schwabische gerechten. Machtig en veel.

Weer: licht bewolkt, 28 graden.

donderdag 17 september 2020

We gaan met de metro de stad in. We stappen uit bij het Hauptgbahnhof. Dit is het middelpunt van het stads- en spoorontwikkelingsproject Stuttgart 21, wat in de afgelopen decennia tot veel commotie heeft geleid. De 17 bovengrondse kopsporen worden vervangen door 8 ondergrondse doorgaande sporen. De controverse betrof de oplopende kosten, de (gedeeltelijke) sloop van het bestaande stationsgebouw uit 1927 en de aantasting van het Schlossgarten. De controverse leidde zelfs tot een politieke omwenteling.  Zowel de deelstaatpremier als de burgemeester zijn nu van de Grüne partij, waar dat voor die tijd onbetwist door de CDU werd waargenomen. Er wordt nog druk gebouwd, maar nu met wat meer behoud van bestaand groen en het bestaande station.
We lopen door de Schlossgarten naar het Neue Schloss. Dit paleis is tussen 1746 en 1807 door de hertogen en koningen van Würtemberg gebouwd ter vervanging van het oude paleis uit de renaissance. Dit was een voorwaarde voor groothertog Carl Eugen (regeert 1737-1793) om de residentie uit Ludwigsburg weer naar Stuttgart te verplaatsen. Het paleis is nu in gebruik als ministerie van Cultuur en Financiën van de deelstaat. Tegenover het paleis staat de Köningsbau, dat tussen 1856 en 1860 werd gebouwd voor koninklijke evenementen. Tot 2002 zat hier de beurs, maar nu is het een winkelcentrum  met exclusieve winkels. We drinken koffie op een terras met zicht op de Schlossplatz. We lopen verder naar de Stifftskirche aan de Schillerplatz. Deze evangelische kerk is in de 13 eeuw onstaan in samenhang met het ernaast gelegen Alte Schloss. De kerk is romaans en sober. Tijdens de oorlog zwaar beschadigd, maar weer hersteld met moderne glas-in-loodramen. We lopen verder naar de Staatsgalerie. Het bestaan van dit museum gaat terug tot 1846. Het huidige postmodernistische gebouw uit 1984 is ontworpen door James Stirling. Dit grote museum heeft een belangrijke collectie 20e eeuwse kunst met werken van Picasso, Chagall, Rothco, Warhall e.v.a., maar ook Duitse meesters (1300-1550), Italiaanse kunst (1300-1800) en  Nederlandse meesters uit de 16e en 17e eeuw zoals Rubens, Hals en Rembrandt. Het museum is te groot om alles in een keer te zien. We lunchen in het Schlosspark bij Plenum naast het deelstaatparlement, de Landdag, van Baden-Würtemberg.
Na de lunch nemen we de S-bahn naar het Mercedes-Benz museum. Dat ligt naast het hoofdkwartier van de automaker en is gevestigd in een bijzonder gebouw, ontworpen door de Nederlander Ben van Berkel, ook bekend van de Erasmusbrug in Rotterdam.
Het museum vertelt het verhaal van het ontstaan van de autoindustrie in Duitsland en in Stuttgart in het bijzonder en de ontwikkeling van het Daimler Benz concern. Veel auto’s uit verschillende tijdperken sieren de tentoonstelling. Het gebouw loopt in spiraalvorm van boven naar beneden. Het begint bij de eerste koets met verbrandingsmotor van Gottlieb Daimler en eindigt bij de race auto’s van Mercedes.

’s Avonds eten we in het Bohnenviertel, de uitgaanswijk van Stuttgart bij restaurant Der Zauberlehrling. Topkwaliteit en 1 ster van Michelin. We kiezen voor een 5 – gangenmenu met wijnen. Heerlijk een uitstekende service.

Weer: bewolkt, 18-24 graden

Vrijdag 18 september 2020

Stuttgart - Limburg an der Lahn: 252 km

We rijden naar Limburg an der Lahn, in de deelstaat Hessen. Limburg is een aardig stadje met veel vakwerkhuizen en een bijzondere domkerk. De romaanse kerk heeft niet minder dan zeven torenspitsen. Na aankomst in het hotel Dom, lunchen we in de oude stad. Daarna maken we een wandeling door de oude stad, door de smalle straatjes en de mooie panden. Vanaf de oude brug over de Lahn hebben we een mooi zicht op het stadje en zijn indrukwekkende domkerk. De kerk werd in 1235 afgebouwd. Mooi zijn vooral de fresco’s aan de wanden en plafonds. De stad heeft ook een Franciscanerkloosterkerk uit 1230 met een prachtig orgel uit de 17e eeuw.
’s Avonds eten we in het Twins restaurant van hotel Nassauer Hof aan de oevers van de Lahn.

Zaterdag 19 september 2020

Limburg an der Lahn - Rotterdam: 386 km

Na het ontbijt rijden we terug naar huis.

	Andere Reisverslagen
terug