Maandag 1 december 2008

 

We nemen de Underground en bewegen ons door de zeer drukke ochtendspits naar Faringdon Station. Het is zo nu en dan proppen in de metro, maar de reis is niet zo erg lang. Bij Faringdon hebben we afsgesproken met David Thompson. Hij is een gediplomeerde (Blue Badge) gids, die ons vandaag zal rondleiden door Clerkenwell en Hoxton. Clerkenwell ligt ten noorden van de City of London en werd eerst bevolkt door Hugenoten in de 17e eeuw na de grote brand die het gesloten gildensysteem van de City wilden ontlopen. In die tijd werd ook de Well (bron) ontdekt werd Clerkenwell een tijdje een badplaats. In de 19e eeuw streken hier met name Ierse en Italiaanse immigranten neer en verdrievoudigde de bevolking. Het werd een achterbuurt, die in de Victoriaanse tijd weer werd gesaneerd. Er bleven echter delen met woningbouw behouden. Tegenwoordig trekt de wijk creatieve types en is er een levendig pub en restaurant cultuur. De traditionele ambachten van de buurt (horlogemaken, smeden, drukken, juwelier) zijn hier en daar behouden, maar nieuwe activiteiten spelen zich in de media, design meubelen en op het culinaire vlak af. 

Vanaf het metrostation lopen we eerst naar de Clerk's Well, waar de wijk naar genoemd is. De bron werd in de 17e eeuw ontdekt en maakte van Clerkenwell en badplaats gedurende een eeuw. Sinds kort is de plaats van de bron gemarkeerd in een gevel en kunnen we door een raam in een donkere put kijken. Schuin tegenover staat (nog even) het redactiegebouw van de kwaliteitskrant The Guardian. We lopen verder richting de St James kerk. Deze staat op het terrein van een voormalig benedictijner klooster, dat in de tijd van koning Hendrik VIII werd ontruimd. De kerk is een opvolger van de oorspronkelijke kloosterkerk. De kerk is eigenlijk gesloten, maar voor David gaan alle deuren open. De kerk is zeer sober ingericht en beschikt over een tweede ring op een balkon. De buurt heeft een radicaal verleden. Een paar straten verder is in 1900 de Labour Party opgericht en de Communistische partij had hier lange tijd haar hoofdkwartier en drukte hier haar krant de Daily Worker. We lopen door en komen op  de Clerkenwell Green. Dit was ooit de bakermat van radicaal Londen en het centrale punt voor demonstraties en rellen, zoals de Clerkenwell riot van 1832, waarbij een agent van de pas opgerichte politie werd doodgestoken. In 1890 vertrok hier de eerste 1-mei optocht. Op nr. 37 staat de Marx Memorial Library, opgericht in 1933 als reactie op de boekverbrandingen in Duitsland. In dit gebouw was van 1872 de radicale London Patriotic Society gevestigd. Lenin redigeerde hier van 1901 tot 1903 het bolsjewistische blad Iskra. Via een omweg langs mooie terraced huizen en komen we terug bij de Clerkenwell Road, die we oversteken naar de St John Gate. Deze poort is het meest zichtbare restant van de Priorij van de Orde van St John van Jeruzalem. De Hospitaalridders van deze orde beschermden samen met de Tempelridders het heilige land in de tijd van de kruistochten in de Middeleeuwen. Na de reformatie vertrokken de ridders in 1540 naar Malta. In het poortgebouw is nu een museum gewijd aan de geschiedenis van de orde. In 1877 werd de St John ambulancedienst opgericht, een vrijwillige eerste hulp dienst, die nog steeds bestaat. 

Iets verderop naar het zuidoosten ligt Charterhouse, opgericht in 1371 als karthuizerklooster. De kostschool waar de stichting het meest bekend van is in 1872 naar Surrey verhuisd, maar hier worden nog steeds ruim 40 oude mannen verzorgd, die zichzelf "Brothers" noemen. Het poortgebouw aan Charterhouse Square is nog in haar Middeleeuwse staat behouden. Na de ontbinding van de kloosterorden door Hendrik VIII is Charterhouse herbouwd als landhuis in Tudorstijl. Aan hetzelfde plein staat Florin Court een Art Deco appartementen complex uit 1936. Het gebouw is gebruikt als het fictieve huis van Hercule Poirot in de tv-serie. We lopen via Charterhouse Street naar de Smithfield Meat Market. Het huidige gebouw stamt uit 1868 en is ontworpen door Horace Jones, die ook de Tower Bridge ontwierp. Hier wordt nog steeds de grote vleesmarkt voor Londen gehouden. Om dat te zien hadden we wel wat vroeger op moeten staan, want de meeste actie begint om 4 uur en eindigt rond een uur of negen. Op de vroege ochtend zijn de kroegen in deze buurt met speciale toestemming geopend. Op deze plaats vonden ooit executies plaats, zoals die van de Schotse held William Wallace in 1305 en onder koningin Bloody Mary werden hier veel protestanten op de brandstapel gegooid. In de gevel van het St Bartholomews hospital aan de andere kant van de vleesmarkt zijn gedenktekens hiervoor. Bij die voor Wallace staan Schotse vlaggetjes en bloemenkransen. Het ziekenhuis - het oudste van Londen-  door de Londeners Barts genoemd, begon ooit als gasthuis in 1123. Het werd door Hendrik VIII gesloten, maar in 1546 kort voor zijn dood weer geopend. Zijn beeltenis staat in de gevel van het poortgebouw, alsof hij het zelf heeft opgericht. We lopen om het ziekenhuis heen en komen bij Postman Park. Naast het "door de weekse" kerkje van St Botolp-without-Aldergate is in 1900 door schilder en beeldhouwer George Frederick Watts een monument gemaakt voor "alledaagse helden". Via Little Britain komen we bij  St Bartholomew-the-Great, Londen's oudste en meest karakteristieke parochiekerk. De kerk is beroemd als decor in films als Shakespeare in Love (1998) en Four Weddings and Funeral (1994). Hier zou Charles (Hugh Grant) gaan trouwen met "Duckface" (Kristin Scott Thomas). We benaderen de kerk door een poortgebouw in Tudor stijl vanaf Little Britain. De poort werd herontdekt na een Zeppelin bombardement in 1916, tijdens de eerste wereldoorlog. De kerk werd na de reformatie sterk verwaarloosd en voor van alles en nog wat gebruikt. De Mariakapel werd een drukkerij, waar zelfs Benjamin Franklin een paar jaar werkte voor hij naar Amerika emigreerde. Vanaf 1887 werd wat er van de kerk over was gerestaureerd, waarbij een zijbeuk van de oude kerk tot hoofdschip werd veranderd. Om de hoek in Cloth Fair staat het voormalig woonhuis van Sir John Betjeman (1906-84), de voormalige hofdichter. 

We lopen door naar de Barbican, het enige wooncomplex in de City of London uit 1970. Het is een nogal grimmig uitziend wooncomplex verbonden door een wirwar van bovenstraten en gemarkeerd door vier grote woontorens. Opvallend genoeg is het complex ondanks de vele gangen en bruggen niet ten prooi gevallen aan verpaupering en sociale onveiligheid. Sterker nog, het is een zeer upmarket woongebied en de bewoners maken er wat van door de boel op te fleuren met bloembakken. De Noord-Ierse voetballer George Best woonde hier ooit en vergeleek het met Colditz, maar die zei zoveel en was zelden nuchter. De locatie is het in de oorlog zwaar gebombardeerde Cripplegate en het enige restant uit het verleden is de vroege Tudor-stijl St Giles-without-Cripplegate  kerk. Hier trouwde Oliver Cromwell in 1620. De kerk ligt tussen kunstmatige meertjes en tegenover het Barbican Art Centre. Dat is onder andere de thuisbasis voor het London Symphony Orchestra en herbergt ook nog twee theaters, drie filmhuis bioscopen, een daktuin, een bibliotheek, een tentoonstellingsruimte en de Guildhall School of Music and Drama. 

We verlaten de Barbican via Silk Street en lopen noordwaarts door Bunhill Row tot Bunhill Fields. Ooit een dump voor slachtoffers van de pest werd het later een begraafplaats voor nonconformisten, Christenen die niet tot de Engelse Kerk behoorden. Beroemdste doden hier zijn de dichter William Blake en de schrijver Daniel Dafoe (van Robinsoe Crusoe). We komen nu in de wijk Hoxton. Aan de andere kant van de Fields staat Wesley's Chapel and House. Het is het brandpunt voor de Methodisten uit de hele wereld. Hier begon John Wesley met zijn kerkgenootschap in een gieterij naast het huidige gebouw. In 1738 werd Wesley uit de Anglicaanse kerk gegooid en kreeg nog veel last van de overheid. Bij zijn dood in 1791 liet hij een beweging na met 350 kerken en meer dan 130.000 volgelingen. De kapel is ontworpen door George Dance in 1778. In 1951 trouwde hier ene Margareth Hilda Roberts met de gescheiden Dennis Thatcher. Via Leonard Street en Paul Street komen we langs Expectations, de grootste en van oudsher in Londen bekende Men Leather en Rubber winkel met een groot aanbod aan kleding, speeltjes en accessoires. We slaan Charlotte Road in en komen in een wirwar van smalle straatjes met pubs en restaurantjes. We steken Old Street over en lopen naar Hoxton Square de basis van het nieuwe karakter van de wijk als centrum voor moderne kunst. Meest opvallend is de White Cube Gallery, die wordt gezien als een mini Tate Gallery, vanwege de vorm, maar ook omdat hier dezelfde kunstenaars worden getoond. We nemen hier afscheid van onze gids David en gaan eten in Shish een tent die de middenoosterse door fusie met andere cuisines naar nieuwe hoogten wil brengen. Dat lukt wel aardig.

Na de lunch nemen we de metro terug naar het B&B. We nemen even pauze en gaan rond 3 uur weer op pad. We nemen de metro naar Blackfriars. Dan lopen we een stukje westwaards tot de Millennium Bridge. Het is de eerste voetgangersbrug over de Thames en de eerste nieuwe brug die in honderd jaar over de rivier gelegd werd. Het ontwerp van beeldhouwer Caro en architect Foster had een lastige start na de opening in 2000. Hij werd voor onbepaalde tijd gesloten omdat de brug nogal wiebelde. Dat is nu opgelost en de brug is een prachtige entree voor de Tate Modern, het museum voor moderne kunst op de zuidoever van de Thames. Als je halverwege omdraait heb je een prachtig uitzicht op de St Paul's kathedraal. En verder op ook op de hoogbouw van de City met het karakteristieke kantoorgebouw van Swiss Re, ook wel de Gherkin of augurk genoemd. Het Tate Modern is gevestigd in een voormalige electriciteitscentrale. We komen binnen via de oostingang  en staan dan in de enorme turbine hal, nogal leeg is gelaten. Het museum heeft zeven etages en is gratis toegankelijk, met uitzondering van de bijzondere tentoonstellingen. Wij bezoeken de tentoonstellingen die uit de vaste collectie zijn samengesteld. Die collectie wordt regelmatig door elkaar gehusseld en volgens thema's gepresenteerd. Men houdt zich niet aan perioden of stijlen, maar gaat heel eigenwijs thematisch te werk. De meeste grote namen van de moderne kunst zijn er te zien, zoals Monet (waterlelies), Rothko (Seagram Murals), Miró, Margritte, Picasso, Mondriaan, Joseph Beuys, Giacometti, Francis Bacon, Hockney etc. Na anderhalf uur door de zalen struinen nemen we de metro vanaf  Southwark (behoorlijk eind lopen) naar Soho, waar we een biertje drinken in de Loft, een rustige gay bar in Rupert Street. Daarna eten we in Balans in Compton Street. Behoorlijk eten in drukke trendy zaak en leuke obers. Na het eten nemen we nog een drankje in The Village, waar het een stuk rustiger is dan afgelopen zaterdag. 

Weer: zonnig en koud: 6 graden. Eind van de dag wat motregen.

 

Dinsdag 2 december 2008

 

We drinken weer koffie op de hoek bij La Bottega met de knappe ober, die zich vandaag helaas weinig laat zien. We nemen de metro naar Westminster. We steken de brug over naar de zuidoever waar we aan een wandeling langs de Thames beginnen over het Thames Path. Dit is een bewegwijzerde route van Oxford tot de monding van de rivier. We lopen stroomopwaarts richting Putney. We lopen over het brede wandelpad langs de oever en hebben prachtig uitzicht op het Palace of Westminster, waar de kamers van het Britse parlement vergaderen. Het ligt er prachtig bij op deze zonnige, maar koude ochtend. Na een tijdje komen we langs Lambeth Palace, de zetel van de aartsbisschop van Canterbury, de geestelijk leider van de Engelse kerk en de Anglicaanse beweging. De koningin is, als verdediger van het geloof, hoofd van de kerk. De aartsbisschop heeft hier zijn Londense residentie sinds sinds 1197. Het paleis met de Tudor style ingangspoort is op afspraak te bezoeken. Aan de overkant staat het nogal anonieme gebouw van MI5, de binnenlandse veiligheidsdienst van Groot Brittannië.   Verder lopend zien we aan onze linkerhand het kantoor van de International Maritime Organisation (IMO) een VN organisatie die over scheepvaartzaken gaat. In de gevel is een scheepsboeg verwerkt. We komen na een tijdje bij de Vauxhall Bridge. Aan de linkerhand op de zuidoever bij de brug staat het nogal robuuste gebouw van MI6, of de Secret Intelligence Service (SIS) de buitenlandse inlichtingendienst van Groot Brittannië.  De "thuisbasis" van James Bond. Verder lopend komen we bij de Vauxhall Bridge uit 1906, die uitgedost is met beelden van vrouwenfiguren op de pilaren die de brug dragen. Deze symboliseren  kunst en wetenschappen. Ze zijn gemaakt door Pomeroy (stroomopwaarts) en Drury (stroomafwaarts). We komen langs mooie appartementencomplexen, zoals Gabriel Wharf, die deels nog in aanbouw zijn. Na Vauxhall Bridge moeten we even van de oevers van de rivier  afwijken, maar snel kunnen we die weer volgen. In de verte komt Battersea Power Station in beeld. De electriciteitscentrale werd in 1933 in dienst genomen en vijftig jaar later stilgelegd. Er zijn plannen voor herontwikkeling, maar daar is nog weinig van te zien. We raken na een rondje rond een soort van jachthaven in een industriegebied verzeild, waar we met bordjes die het Thames pad markeren weer uit worden geleid. We komen in Battersea. We passeren het Battersea Dogs Home, dat hier sinds 1871 is gevestigd. We drinken koffie in een Italiaans koffiezaakje. Battersea is een overloop gebied aan het worden voor mensen die Chelsea, aan de overzijde van de rivier, te duur vinden worden. Van oudsher was Battersea een arbeiderswijk, maar dat verandert dus snel. Het was de eerste gemeente met een zwarte burgemeester in 1913 en koos in de jaren 20 een Indiër als parlementslid voor Labour en later de communisten. We lopen verder en komen in Battersea Park. Het park werd in 1853 geopend als het tweede niet-koninklijke openbare park in Londen en bood de arbeiders de mogelijkheid om te recreëren. In het park is een meer en er staat in Vredespagode, die hier in 1985 door de Japanse gemeenschap is neergezet. Het begint te regenen en we besluiten de wandeling af te breken. 

We steken de mooie, maar smalle Albert Bridge over naar Chelsea en nemen daar de bus naar Victoria Station. Vandaar nemen we de metro naar Tottenham Court Road. We lunchen wat in de buurt van het metrostation en lopen daarna verder naar het British Museum. Het British  Museum is een van de grootste en indrukwekkendste musea ter wereld. De verzameling Griekse en Egyptische oudheden is zonder weerga. De oorsprong ligt in een collectie van 80.000 stukken van ene Hans Sloane, een arts uit Chelsea, die ze in 1753 aan Koning George II naliet in ruil voor £20.000. De koning kon niet betalen, en dus kocht de onwillige regering de collectie en bracht het onder in een gebouw dat gefinancierd was door de opbrengsten van een loterij. Het museum begon daarna antiquiteiten te vergaren op een wijze dat het de grootste heler ter wereld maakte. De Griekse beeldhouwerken die Elgin uit Athene meepikte zijn zeer beroemd en de overwinning op Napoleon gaf toegang tot de schatten die de Fransen in Egypte hadden geplunderd. Ook de eigen archeologen konden er wat van en stroopten archeologische vindplaatsen in de hele wereld af. Het gebouw is schitterend en biedt bijna 4 kilometer aan zaal ruimte. Het is een neoklassiek werk van Robert Smirke. Nadat de British Libary in de jaren 90 was verhuisd kreeg de binnenhof een nieuw dak ontworpen door Norman Foster. In het midden staat sinds 1850 de Leeszaal, waar Karl Marx Das Kapital bij elkaar gepend heeft. Wij beperken ons tot de hoogtepunten. We stevenen meteen op zaal 18 af met de Elgin Marbles. Lord Elgin nam de friezen in 1801 mee van het Parthenon in Athene nadat hij een wat vage afspraak had gemaakt met de lokale Turkse bevelhebber. Misschien maar goed ook, want de Turken gingen niet erg zuinig om met het Griekse erfgoed. Zo gebruikten zij het Parthenon als kruithuis met desastreuze gevolgen. Elgin zette de reliefs in een schuurtje achter zijn huis bij Pall Mall tot hij ze aan de regering moest verkopen om een belastingschuld van £35.000 af te lossen. De regering gaf ze aan het BM. De opstelling is prachtig en de beelden, hoewel niet allemaal even gaaf, zijn indrukwekkend. 

Daarna wenden wij de steven naar de Egyptische afdeling voor de Rosetta steen. Deze steen werd door Napoleons troepen in Egypte ontdekt in 1799. Er staat een tekst in hiëroglyfen op met een vertaling in het Grieks en in het oud Egyptisch. De steen gaf de sleutel tot de ontcijfering van de hiëroglyfen, waarvan men tot dan toe dacht dat het een soort stripverhaal was. De Fransman Champollion ontcijferde uiteindelijk de hiëroglyfen. Dan is het tijd voor de mummies. Op de eerste etage heeft het BM een verzameling mummies die elke andere doet verbleken. Naast mensen liggen er ook gemummificeerde dieren zoals apen, katten en krokodillen. Er zijn prachtige beschilderde sarcofagen te zien. Vervolgens willen we naar de Lewis chessmen, waarvan we al een aantal vorig jaar in Edinburgh hebben gezien, maar de zaal is in verbouwing. De schaakstukken zijn van Noorse origine en werden op het eiland Lewis in de Hebriden bij Schotland ontdekt. We genieten nogmaals van het prachtige binnenplein en gaan dan weer naar buiten. We gaan met de metro terug naar het B&B. 

We nemen later de metro naar Charing Cross. We drinken wat in Kudos bar. Daarna wandelen we naar restaurant Mon Plaisir in Monmouth Street voor een pre-theatre dinner. Het is een klein Frans bistrootje, waar we zonder reservering - met enig geluk - terecht kunnen. De zaak - naar verluidt het oudste Franse restaurant in Londen - is helemaal versierd met Franse memorabilia.  Het theater diner wordt vlot geserveerd en is voordelig. Daarna lopen we naar het Lyceum theatre in Wellington Street op de hoek met Strand. Hier gaan we de musical The Lion King zien. Het Lyceum is een klassiek Engels theater, maar het publiek is en gedraagt zich nogal volks. Velen hebben een complete picnic meegenomen en rustig zijn ze ook niet. De show is goed en professioneel uitgevoerd, hoewel een enkeling niet zo'n volle stem heeft. Voor het spelen van dieren door mensen heeft men vaak heel originele oplossingen gevonden. De musical volgt redelijk trouw de verhaallijn van de Disney tekenfilm. Na de voorstelling gaan we meteen terug naar de B&B. 

Weer: zonnige start, maar rond 12 uur regen. 's middags weer droog. 4-6 graden

Woensdag 3 december 2008

Na het ontbijt en de koffie nemen we de bus naar Hyde Park Corner en lopen een stuk door het park. Er is een kerstkermis neergezet en de nep Duitse uitstraling druipt eraf. Er is nog bijna niemand, het is nog erg vroeg en rond het vriespunt. We lopen een stukje langs het Serpentine meer, dat in 1730 is ontstaan door het afdammen van een zijrivier van de Thames. Hier staat een theehuis en zijn roeiboten te huur. We lopen verder langs de New Ride en  komen langs de Hyde Park Barracks, de thuisbasis van Household Cavalry Mounted Regiment. Een groep soldaten komt net in vol ornaat naar buiten om de bus te pakken. Vandaag wordt de troonrede voorgelezen. En deze bereden eretroepen spelen zeker een rol in de ceremonie. 

We lopen naar Harrods op Knightsbridge. De biotoop voor de welgestelde beroepswinkelaars. Elke keer is dit warenhuis weer verbluffend. Het aanbod is overweldigend. Met 18.000m² winkeloppervlak en 330 afdelingen is het zonder gelijke in de wereld. De nr 2 in Londen, Selfridges, heeft maar 1/3 van het oppervlak. Harrod's werd in 1834 opgericht in het East End door Charles Henry Harrod als een groothandel in grutterswaren, gespecialiseerd in thee. Om te kunnen profiteren van de wereldtentoonstelling in Hyde Park - en het arme oosten van de stad te ontvluchten -  verhuisde Harrod in 1851 naar Knightsbridge naar de plek van de huidige winkel. In 1898 installeerde Harrod's de eerste roltrap in de wereld. Het huidige gebouw is in 1905 voltooid naar een ontwerp van Charles William Stephens.  Natuurlijk kun  je veel zaken op andere plekken veel goedkoper krijgen, maar dan krijg je niet het felbegeerde groene draagtasje erbij. Sommige afdelingen zijn echter een lust voor het oog. Zowel architectonisch als qua aanbod. Vooral de Food Hall is onovertroffen met haar prachtige tegelwerk en verleidelijke oestertoonbank. We kopen wat bonbons en Harrod’s special blend coffee. Vers voor ons gemalen. “How are you going to prepare it?” luidt de vakkundige vraag. Filter is het antwoord. "Then I will grind it for filter". Op weg naar de herenmode komen we langs het wassenbeeld van Mohammed Al Fayed, de Egyptische steenrijke eigenaar van dit Britse icoon… en de bijna schoonvader van Princess Diana. Voor Dodi en Di is een herdenkingsfontein ingericht.  De afdeling herenmode is wel wat behoudend, om niet te zeggen conservatief. Ook de keuken en serviezen zijn van de degelijkheid, met hier en daar wat moderne ontwerpen. Het Egyptische trappenhuis een bezienswaardigheid op zich. Het brengt ons naar de Luxury Washrooms op de eerste etage, waar je na de boodschap je zelf geheel gratis  kunt besproeien met een keur aan fijne parfums en eaux de toilette. 

We gaan verder en lopen Knightsbridge af naar concurrent Harvey Nichols bij het metrostation. Harvey is een stuk kleiner, zwelgt minder in het oude wereld prestige, maar is zelfs nog iets duurder en een stuk progressiever in het modebeeld. Harvey Nicks trekt ook een jonger, trendier publiek. Ook hier is alles goed verzorgd op de heren- en damesafdeling en op de  food afdeling. Het Fifth floor restaurant hebben we al eens mogen smaken in hun filialen in Leeds en Edinburgh. Ik koop een gebreide muts van Y3, het trendy merk van adidas. Benjamin Harvey begon 1813 een linnenwinkel op de hoek van Knightsbridge en Sloane Street. Hij liet de winkel na aan zijn dochter op voorwaarde dat ze in zee ging met Kolonel Nichols, die in oriëntaalse tapijten, zijde en luxe goederen handelde. De huidige winkel werd rond 1880 geopend en in 1932 uitgebreid. De winkelketen (met sinds 1996  filialen in grote steden in Groot Brittannië, Dublin, Ryad, Dubai en Istanbul) is sinds 2003 in handen van Dickson Poon, een zakenman uit Hongkong. 

 We nemen weer de bus terug naar Victoria, halen de koffer op bij het B&B en gaan lunchen bij Pret-a-Manger, een verantwoorde fast food, die je bijna overal in Londen ziet (net als concurrent EAT.). Sandwiches en wraps en gezonde sapjes is hun specialiteit. We nemen daarna de metro richting London City Airport. Eerst nemen we de Circle Line naar Westminster, waar we overstappen op de Jubilee Line naar Canning Town. Daar pakken we de verkeerde (onbemande) trein van de Docklands Light Railway (DLR) en komen daar na vier haltes pas achter. Weer terug en dan de goede naar het vliegveld. We droppen de koffer (we zijn al ingecheckt) en gaan door de security check. We hangen nog een klein uurtje en gaan dan aan boord van de Fokker 50 naar Rotterdam. 50 minuten later zijn we in Rotterdam en een half uur later thuis.