Dinsdag 4 september 2001

We staan om half zes op. Het regent pijpenstelen in Rotterdam. We nemen daarom een taxi naar het Centraal Station, waar we de trein naar Schiphol nemen. Onze vlucht vertrekt om 10.10 uur en verloopt voorspoedig. Ook op Arlanda,  de luchthaven van Stockholm, waar we om 12.15 uur landen, gaat alles vlot. We nemen de Arlanda Express trein, die ons in 20 minuten naar Stockholm Centralen brengt. Vandaar nemen we de metro naar Pensionat Oden op het eiland Södermalm. We hebben  hier een kamer gereserveerd. Naar blijkt, één zonder eigen douche en toilet. De kamers met waren al lang "uitverkocht" wegens een groot cardiologencongres dat deze week in Stockholm plaatsvindt. De kamerprijs van ruim € 100 liegt er daarentegen niet om: Stockholm is wat hotels betreft nogal duur. We lunchen in een restaurant vlakbij het pension. Dat is niet duur. Voor SEK 55,00 (€ 5,75) heb je een warm gerecht, drankje en koffie. Dat is in ieder geval niet veranderd sinds ik hier het laatst was. In 1985 en 1986 ben ik 2 maal 3 maanden in Uppsala respectievelijk Stockholm geweest. In 1995 ben ik nog eens teruggeweest  Voor mij wordt deze reis vooral een weerzien met een stad die ik destijds goed heb leren waarderen. Voor Erik is het allemaal nieuw.

We hebben een Stockholm card gekocht (SEK 540 of € 56,50 voor 3 etmalen). Hiermee kunnen we 72 uur onbeperkt met het openbaar vervoer in Stockholm reizen en hebben we gratis toegang tot een groot aantal musea en attracties. We nemen de metro (tunnelbana)  naar het Centraal Station terug. Vandaar lopen we naar het Stadshuset (Stadhuis) op het eiland Kungsholmen. Het stadhuis is tussen 1911 en 1923 gebouwd in de stijl van de nationale romantische stijl van begin vorige eeuw. Het werk van architect Ragnar Östberg inspireerde een decennium later ook de Rotterdamse stadsarchitect Van der Steur voor zijn ontwerp van het museum Boijmans Van Beuningen. Het stadhuis is te bezoeken met een gids, maar daar zijn we te laat voor. We beklimmen wel de 106 meter hoge toren. De lift brengt ons op 2/3, waar een beelden tentoonstelling staat. De beelden die in de stadhuistuin staan, en Zweedse culturele beroemdheden voorstellen, worden hier nader verklaard. Dan gaat de weg verder omhoog via een langzaam oplopende helling die rondjes draait in de toren. Eenmaal bovengekomen genieten we van het prachtige uitzicht over de stad. Het stadhuis is uitgegroeid tot hèt symbool voor de stad. Met name de drie gouden kronen op de torenspits zijn heel typisch.

We lopen naar het koninklijk paleis van Stockholm, maar dat is al gesloten. Het is inmiddels een beetje gaan motregenen. Dan wandelen we naar Stortorget (= Grote Markt) in op het eiland Gamla Stan (= oude stad). In een prachtig oud pand zit de gay conditorei Chokladkoppen, waar we capuccino en heerlijke taart verorberen. We keren terug naar ons hotel, waar even uitrusten. De avond brengen we door bij Martin en Katarina, Zweedse vrienden van ons, die hier in Stockholm wonen.

Woensdag 5 september 2001

We gaan met de bus de stad in  en beginnen aan een wandeling langs de bezienswaardigheden in de oude stad. We beginnen op het Gustav Adolfplein, genoemd naar de heldhaftige koning, die de Denen versloeg in de 17e eeuw en Zweden bij de Dertigjarige oorlog betrok. Hij staat fier op zijn paard midden op het plein. Daarnaast staat de opera. Het gebouw uit 1887 sluit architectonisch aan bij het Koninklijk paleis dat er tegenover staat. In de opera zit een zeer chique restaurant. We steken de Norrströmmen over en lopen langs het Rijksdaggebouw. Bij het koninklijk paleis (dat bewaren voor later) slaan we rechtsaf en lopen langs het kantoor van de ministerpresident en het Ridderhuis. In het Riddarhuis kwam in vroegertijden de adelkamer van het parlement bijeen. Zweden bezat ooit een soort vierstandenparlement, waarin de vier standen (adel, geestelijkheid, burgers en boeren) hun eigen afvaardiging  hadden. Nog steeds houdt de Zweedse adel elke drie jaar hier een bijeenkomst die de hele lente duurt. De vergadering bemoeit zich echter niet meer met het landsbestuur, maar met meer alledaagse zaken die de adelstand bezighoudt, zoals het onderhoud van een landgoed. We steken de brug over naar Riddarholmen. Hier staat de Riddarholmkerk. In deze kerk liggen vele Zweedse koningen begraven. De kerk dateert uit de 13e eeuw, maar is in de loop der eeuwen verfraaid. De gedraaide gietijzeren torenspits is uit de 19e eeuw. De kerk is helaas pas om 12 uur open. We lopen rond op Riddarholmen, waar ook de Birger Jarltoren staat, het oudste gebouw van Stockholm uit de 13e eeuw.

We lopen weer naar Gamla Stan. Op Stortorget, doen we ons weer  bij Chokladkoppen te goed aan koffie met taart. Heerlijk, maar wel zware kost. We wandelen langs het koninklijk paleis en bezoeken de Storkyrkan (= Grote Kerk). De kerk is oorspronkelijk uit de 13e eeuw, maar het huidige gebouw stamt uit de 18e eeuw. In de kerk staat een enorm beeld van St Joris en de Draak. Sint Joris (Sankt Göran in het Zweeds) zien we overigens op veel plaatsen hier in Stockholm. We lopen verder door de nauwe straatjes van de oude stad. Hier zijn tal van kleine gespecialiseerde winkeltjes. Velen verkopen waardevolle zaken zoals Swedish Design, maar er zijn er ook heel wat, met name in Västerlånggatan, die geheel op souvenirs zijn gericht.

Om 12 uur is het tijd voor de aflossing van de wacht. Dat is een hele show. De commandant van het regiment geeft zelf uitleg over het regiment dat gaat en dat komt, over het gebouw en de ceremonie. Er draaft een militaire kapel op die de wachtaflossing muzikaal begeleidt. Een en ander neemt bijna een uur in beslag. Wel leuk om te zien. In principe vervullen de regimenten van het Zweedse leger bij toerbeurt de erewacht bij het paleis. Het leger bestaat hier nog grotendeels  uit dienstplichtigen, die zo'n periode hooguit één keer in hun diensttijd meemaken. De ceremonie wordt dan ook door de ouders en familie van de soldaten bekeken. Na afloop van de wachtaflossing marcheert de kapel naar Stortorget om daar een muzikale toegift te geven. Het wordt Supertrouper van ABBA!! We blijven op Stortorget om te lunchen. Wederom lekker eten voor weinig geld. Daarna willen we het koninklijk paleis bezoeken. Dat gaat helaas maar ten dele. Alleen het Drie Kronen museum is open. Dat vertelt de ontstaansgeschiedenis van de opeenvolgende burchten en paleizen, die op deze plek hebben gestaan. De representatieruimten zijn gesloten in verband met een aanstaand staatsbezoek van de Bondspresident van Duitsland. We gaan verder met onze tocht door de smalle straatjes van de oude stad en bekijken het Utrikespolitiska Institutet (Instituur voor Buitenlands beleid), waar ik in 1986 stage heb gelopen en nemen een kijkje in een filiaal van de Staatsdrankwinkels (Systembolaget). In Zweden mag alleen de staat drank verkopen. Dat gebeurt in speciale winkels met de uitstraling van een apotheek. De drank staat in magazijn stellingen achter een balie. Je moet een nummertje trekken om geholpen te worden.

Vanaf Gamla Stan nemen we de ferry naar het eiland Djurgården. Het is een kort tochtje (nog geen 10 minuten). Djurgården was ooit het jachtterein van de Zweedse koning. Het is er zeer groen. Hier is ook de diergaarde en openluchtmuseum gevestigd (Skansen) en ook het pretpark (Gröna Lund). Wij gaan op weg naar Waldemarsudde. Dit is een landtong aan de zuidkant van het eiland, waar Prins Eugen (1865-1947), een broer van Koning Oscar II, een villa en studio had. Hier verbleef de prins gedurende de zomer, schilderde er en ontving gasten. De villa en het tuinhuis zijn nu museumwoning. Daarnaast is er nog een apart museum. Het is een prachtig zonnige dag en we genieten van het mooie weer en het prachtige uitzicht dat je hiervandaan hebt. We wandelen van Waldemarsudde naar het Djurgårdsterras. Een gay zomercafé. Prachtig gelegen in het groen, met uitzicht op het water. Het terras is nog de hele maand september open. Je kunt de mogelijke kou (vandaag niet nodig) trotseren met straalkachels en dekens die klaar liggen op de stoelen.

We nemen de bus en de metro terug naar ons pension. Naast ons pension is de cocktailbar Tonic 66. Hier nemen we een lekkere cocktail. 's avonds eten we bij FBK (Folkoperan Bar och Kök). Een goede brasserie. Na het eten lopen we naar Side Track een traditionele pretentieloze gay bar in een kelder. Ouder publiek.

Donderdag 6 septemer 2001

Na ontbijt drinken we koffie bij Hava Java, een koffietent in dezelfde straat als ons pension (Hornsgatan). Vervolgens nemen we de bus naar Gustav Adolfsplein. We wandelen langs de opera door Kungsträdgården. Dit is een groot plantsoen of een klein park. Ooit de tuin van de koning. Hier staan een aantal paviljoens met terras en een muziektent waar soms optredens op plaasvinden. In de zomer is het hier druk met struinende mensen. We lopen door langs het Grand Hotel, het meest voorname hotel van de stad. Als we langslopen zien we juist Kofi Anan, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties in een auto stappen. Door een politieescorte begeleid, wordt hij weggereden. Later lezen we in de krant, dat hij in Uppsala bloemen is gaan leggen op het graf van zijn Zweedse voorganger Dag Hammarskjöld, die 40 jaar geleden omkwam in Congo tijdens een VN missie daar. We nemen een kort kijkje in het hotel, waarna we doorlopen over de kade langs het Nationaal museum. We gaan de Skeppsholmbrug over. Deze brug wordt gesierd door twee goudkleurige kronen. Vanaf de brug hebben we een prachtig uitzicht op de het koninklijk paleis en op Strandvägen, een van de meest prestigieuze boulevards van de stad. We lopen het eiland Skeppsholmen op. Hier ligt het zeilschip de Af Chapman, die al tientallen jaren dienstdoet als jeugdherberg. Altijd vol en je kan niet boeken. We lopen over het eiland en gaan verder naar eenvolgend eiland: Kastellholmen. Een vergeten eiland. Heel rustig en mooi uitzicht. We genieten hier van de zon en het uitzicht over het water. We nemen de bus terug naar het Centraal Station.

Vanaf de kade bij het stadhuis gaan we met de boot naar Drottningholm. Dat is het koninklijk paleis, waar de koninklijke familie daadwerkelijk woont. De boottocht langs allerlei eilanden landinwaarts duurt zo'n drie kwartier. Vanaf de boot zien we het paleis er mooi bijliggen. Het middengedeelte en westvleugel van het paleis is te bezichtigen. De koning woont met zijn gezin in de oostvleugel. De zalen zijn mooi. Het paleis dateert uit de 18e eeuw en is gebouwd in opdracht van koningin Hedvig Eleonora. De naam van het paleis betekent Koninginneneiland. Ook de tuinen, naar Frans barok voorbeeld zijn de moeite waard. Verderop in de tuinen ligt het zogenaamde Chinese paleis. Een paviljoen met een op de chinese bouwkunst geïnspireerde architectuur en een inrichting van uit china geïmporteerd meubilair en voorwerpen. Naast het paleis staat het paleistheater. Ooit door in opdracht van de van oorsprong Pruissische prinses Louise Ulrika gebouwd. De prinses liet het theater bouwen omdat ze het culturele klimaat van Berlijn hier in Stockholm node miste. Daarom liet ze in het paleistheater toneelgezelschappen optreden. Het theater raakte in verval en was totaal vergeten totdat  het in de 20e eeuw werd herontdekt. Het theater functioneert nu weer zoals het in de 18e eeuw werkte. Het wordt geconserveerd, niet gerenoveerd. Regelmatig vinden  hier 's zomers voorstellingen plaats.

We nemen bus en metro terug de stad in. We gaan naar Östermalmstorg. Aan dat plein staat de Saluhall, de markthal, waar vooral veel verse vis wordt verkocht en belangrijker nog gegeten. We eten hier een heerlijke zalm, vergezeld van een glas Zweeds mineraalwater. We nemen de metro  naar het nieuwe stadscentrum. Daar gaan we even shoppen bij NK. Het meest voorname warenhuis van Stockholm  Het gebouw zelf is al een bezienswaardigheid en is te vergelijken met Lafayette in Parijs of Harrod's in Londen.

We gaan terug naar het  pension. Na een rustpauze gaan we naar de Katarinalift. Bij metrostation Slussen overbrugt deze lift het hoogte verschil tussen de kade en het hogergelegen Katarina-district op het eiland Södermalm. Boven heb je een mooi uitzicht op de oude stad. Onder het uitzichtsplatform is een restaurant Gondolen, waar we aan de bar van een lekkere cocktail genieten. Even niet letten op de prijs. Daarna gaan we naar een restaurant op Södermalm, dat ons is aangeraden voor zijn Zweedse kookkunst. Het restaurant blijkt een nieuwe eigenaar te hebben en de keuken is nu duidelijk Frans. De eigenaars zijn twee Franse broers. Het eten is overigens heerlijk. Na het diner nemen we de bus naar Gamla Stan, waar we nog een borrel drinken in Torget, een trendy gay bar.